Inkt maken

1 Tosca, britt, andzjelika, dieuwertje

2 robin, robin, mike, brian

Inkt maken

De belangrijkste bestanddelen van deze inkt zijn de galappels en het ijzer(II)sulfaat. Deze zorgen samen voor de zwarte kleur van deze inkt. Het blauwhout dient als tijdelijke kleurstof; zonder deze kleurstof zou de inkt de eerste dagen na het schrijven nauwelijks zichtbaar zijn. 

10 gram galappels 

10 gram blauwhout 

5 gram ijzer(II)sulfaat 

4 gram arabische gom 

250 ml water

Als je ons Arabische gom poeder van cosmeticakwaliteit gebruikt kan je dat gewoon in het water strooien, het lost gemakkelijk op. 

Snij de galappels in tweëen. Kook de gesneden galappels en het blauwhout gedurende 15 minuten in ongeveer 200 ml water. Om een zo helder mogelijke inkt te krijgen wordt het kookvocht afgegoten en vervolgens gefiltreerd door een koffiefilter. Laat het gekleurde vocht afkoelen en los er het ijzersulfaat in op. Voeg tenslotte de gomoplossing toe. 

Doe de inkt in een goed af te sluiten fles, deze is klaar voor gebruik. Op de bodem zal zich in de loop van de tijd waarschijnlijk wat neerslag afzetten, maar dat kan geen kwaad.

Wat is een galappel?

Hoe ontstaat een galappel?

Op welke bomen worden inktgallen gevonden?

Waarom wordt blauwhout gebruikt?

Wat is blauwhout? 

Waar komt het vandaan?

Wat is IJzer(II)sulfaat?

Wat is Arabische gom? 

Waar komt het vandaan? 

Waartoe dient het bij het maken van inkt?

Ingrediënten (aanwezig)

oud steelpannetje

weegschaal

filterzakjes

koffiefilter

trechter

kroontjespennen/papier

Internetopdracht Energie en grondstoffen

Energie en grondstoffen, internetopdracht

Schrijf de antwoorden op een blaadje

Deel 1

Elektriciteit en gas

Ga naar de energiekosten-vergelijkingssite van de Consumentenbond.

Vul daar je gegevens in en bereken het prijsverschil tussen de duurste en de goedkoopste energieleverancier.

Vraag 1

Boven de tabel staan verschillende kopjes. (Zie hieronder.) Wat wordt er met die kopjes bedoeld? Vul het lijstje hieronder in.

  

Leverancier: Het bedrijf dat gas en elektriciteit levert.

Groen/grijs:

Tarief:

Looptijd:

Testresultaat:

Duurzaam:

Consumentenbondkorting:

Vraag 2

Waarom zou niet iedereen gewoon de goedkoopste aanbieding nemen?

Vraag 3

Stel je hebt alleen elektriciteit nodig, wie is dan de goedkoopste leverancier. (Gebruik de filterknoppen boven de tabel.)

Noteer hier de naam en de prijs.

Vraag 4

Stel, je hebt alleen gas nodig, wie is dan de goedkoopste leverancier. (Gebruik de filterknoppen boven de tabel.)

Noteer hier de naam en de prijs. 

Vraag 5

Wat is aardgas?

Vraag 6

Wat is biogas?

Vraag 7 

Welke gas is 'groener' aardgas of biogas? Waarom?

Vraag 8 

Als je erg milieubewust bent, wil je alleen energie die zo duurzaam mogelijk geproduceerd wordt.

Stel dat in via de filterknoppen.

Noteer hier de goedkoopste leverancier en zijn prijs.

Deel 2

Oliecrisis

In 1973 was er in Nederland sprake van een oliecrisis  Probeer op internet antwoord te vinden op de volgende vragen.

Vraag 9

De directe aanleiding tot de oliecrisis was de oorlog van  E…..  en S……. tegen I…….

Vraag 10

Hoe wordt die oorlog genoemd? Waarom?

Vraag 11

Waarom werd Nederland geboycot (dat wil zeggen: waarom kreeg Nederland geen olie meer)?

Vraag 12

Wie was toen minister-president van Nederland?

Vraag 13

Welke 2 maatregelen werden er genomen om minder olie te gebruiken?

Vraag 14

Zoek op internet een filmpje waarin kort (niet langer dan 6 minuten) de geschiedenis van de oliecrisis wordt behandeld.

Schrijf de titel van het filmpje op.

Deel 3

Autorijden

Vraag 15

Welke energiebron gebruiken de meeste auto's?

Vraag 16

Zoek op deze pagina op hoeveel een liter Euro 95  kost. (Adviesprijs van vandaag)

Vraag 17

Wat was de hoogste prijs in de afgelopen 24 maanden?

Vraag 18

Wat was de laagste prijs in de afgelopen 24 maanden?

Vraag 19

De olieprijs bestaat uit drie delen. Welke?

(Kijk naar de legenda bij de grafiek.)

Vraag 20

Twee van die drie delen zijn belastingen. Welke?

Vraag 21

In België en in Duitsland is benzine goedkoper. Zoek de prijzen op voor Euro95.

België (Google: benzine België) 

Hoeveel minder is dat dan de NL-prijs?

Duitsland (Google: Benzin Deutschland, vul op de pagina als plaats Heinsberg in)

Hoeveel minder is dat dan de NL-prijs?

Hoeveel bespaar je dan per tank van 40 liter?

Vraag 22

En dan nog dit:

Meneer Hendriks woont in Maastricht. Hij rijdt vier dagen per week naar zijn werk in Roermond en  weer terug. De afstand tussen Maastricht en Roermond is 50km.

Met 1 liter Euro95-benzine kan hij 15 kilometer rijden.

Hij tankt altijd in België.

Hoeveel kost het meneer Hendriks per week om naar zijn werk en weer terug te rijden?

Drie maanden geleden kostte de benzine in België nog 1,50 Euro per liter.

Hoeveel kostte het reizen  meneer Hendriks toen?

Wiki Quiz: De Smurf van de Vereenigde Oostindische Compagnie

Wiki quiz: 

De Smurf van de Vereenigde Oostindische Compagnie

Hulpmiddel: Ipad

Met 30 vragen ga je een zoektocht maken op Wikipedia. Over elke pagina die je bezoekt, worden een of meer vragen gesteld. Het antwoord kan overal op die pagina staan.
Schrijf de antwoorden op in Pages en verstuur ze naar de docent.
Winnaar van de quiz is degene die als eerste alle vragen juist beantwoord heeft. (Tijd van verzenden geldt.)

Wiki quiz: De Smurf van de Vereenigde Oostindische Compagnie

Ga naar de Wikipediapagina over Smurfen

1. Wie heeft de Smurfen bedacht?

2. Beschrijf hoe een Smurf er uit ziet. Noem minstens 5 typische kenmerken.

3. Schrijf nu vijf namen van Smurfen op.

4. Hoe noemde de bedenker de Smurfen (in zijn taal)? Hoe kwam hij op die naam?

5. Hoe noem je de Smurfen in het Duits, Engels, Russisch, Grieks, Hongaars?

6. Vanaf welk jaar verschenen de Smurfen in de Donald Duck?
Klik nu op de naam  Donald Duck. Je komt dan op de
   bladzijde over het weekblad Donald Duck. 

7. Noem vijf belangrijke personages uit het weekblad Donald Duck.

8. Wie was de eerste tekenaar van Donald Duck?

9. In welk jaar kwam het tweeduizendste nummer van het weekblad uit?

10. Klik op de naam van de hond van Mickey Mouse. In welk jaar kwam Pluto voor
     het eerst voor in de strip van Walt Disney? Waarom koos Walt Disney deze
     naam?

11. Klik nu op: dwergplaneet Pluto. Wanneer is deze dwergplaneet ontdekt?

12. Naar wie is deze dwergplaneet genoemd (Klik op de link).

13. Als het goed is zit je nu op de bladzijde met de naam Pluto (mythologie).
     Waarvan was Pluto volgens de Romeinen de god?

14. Noem drie andere bekende Romeinse goden. Je kunt ze vinden op de bladzijde over Pluto.

15. Hoe heet de zoon van Venus? (Je vindt het antwoord nog steeds op de pagina over Pluto)

16. Klik op zijn naam. Hoe wordt hij ook wel genoemd?

17. Hoe zorgt hij ervoor dat mensen verliefd worden?

18. Klik nu op de naam van de god Janus (rechts op de pagina). Welke maand is naar hem
genoemd? Klik op de naam van die maand.

19. Noem twee andere namen voor deze maand.

20. Klik op de kalender rechts op  3 Januari. Op 3 Januari van welk jaar wordt J.R.R. Tolkien geboren?

21. Welk beroemd boek heeft hij geschreven? Klik op de link naar dit boek.

22. Wie is de hoofdpersoon uit dit boek?

23. Het boek is ook verfilmd. Hoe heet de regisseur van die film (uit 2001-2003)? Klik op zijn naam.

24. In welk land werd die regisseur geboren?

25. Klik op de link naar dat land. Hoe heet de hoofdstad van dat land?

26. Hoeveel inwoners heeft dit land?

27. Wie heeft dit land ontdekt? Klik op zijn naam.

28. Voor welk bedrijf werkte deze man? Klik op de link van dat bedrijf.

29. In welk jaar werd dit bedrijf opgericht?

30. Laatste vraag. Bestonden er toen al Smurfen?

De Marathon fact checking

Vragen over de Marathon

Een journalist moet een artikel schrijven over de marathon, maar hij weet er niet veel van. Daarom vraagt hij jou de antwoorden op de onderstaande vragen op te zoeken. Soms moet je ook een afbeelding zoeken.


Gebruik Wikipedia en Google om de antwoorden en plaatjes te vinden.

1 Van waar naar waar werd de ‘eerste marathon’ gelopen? In welk land liggen die plaatsen?

2 In welk jaar was dat? 

3 Wat was de naam van de soldaat die de eerste Marathon rende? Plak hier een plaatje van die man.

4 Welk land had geprobeerd Griekenland te veroveren?

5 Hoe heette de koning van dat land? Plak hier ook een afbeelding van die koning.

6 Plak hier een kaartje van dat land. Welke landen liggen nu allemaal in dat gebied? (Noem er minstens 5)

7 Wanneer werden de eerste moderne Olympische Spelen gehouden?

8 In welk land? 

9 Wie had die eerste spelen georganiseerd? Plak hier een plaatje van die man.

10 Wanneer werd de eerste moderne marathon gelopen?

11 Hoe lang is een marathon-wedstrijd? Wanneer is die afstand officieel afgesproken?

Prometheus en de Olympische Vlam

De Olympische Vlam
Binnenkort zijn er weer Olympische Spelen. Winterspelen. In Sotsji dat ligt in Rusland.
Bij Olympische Spelen hoort ook een Olympische Vlam. Voor de wedstrijden beginnen, wordt die vlam aangestoken met een fakkel die een hele tijd eerder in Griekenland, in Olympia is aangestoken. Hier zie je een filmpje over hoe dat aansteken gaat.

Daarna wordt er een estafette gehouden waarin de ene renner de fakkel aan de andere doorgeeft. Dit jaar gaat die estafette wel erg ver. De fakkel is namelijk zelfs met een raket mee de ruimte ingegaan. Maar uiteindelijk komt de fakkel aan in de plaats waar de Spelen gehouden worden. Binnenkort dus in Sotsji.

Waar komt die traditie vandaan?
De Olympische Vlam herinnert aan Prometheus. En Prometheus was het wezen dat ervoor zorgde dat de mensen (heel lang geleden) leerden hoe ze met vuur moesten omgaan en wat ze er zoal mee konden doen.

Prometheus steelt het vuur.

Hij heeft het vuur niet uitgevonden. Natuurlijk niet. Vuur is er altijd geweest op de aarde. Denk maar aan vulkanen en aan bliksems die hele bossen in brand konden steken. Heel vroeger waren de mensen alleen maar bang voor vuur, want vuur is nogal gevaarlijk natuurlijk als je het niet kunt controleren. Door Prometheus leerden ze hoe ze met vuur moesten omgaan. Daarvoor konden de mensen hun voedsel alleen maar rauw eten en ze konden hun woningen ook niet verwarmen. 

Prometheus stal het vuur van de goden en hij gaf het aan de mensen. Waarschijnlijk door hun een fakkel te geven en hij legde hun uit hoe ze in hun woningen een vuur konden onderhouden zonder dat ze gevaar liepen dat alles in de fik vloog. Ook leerden ze nu hoe ze vlees konden roosteren en groente gaar konden maken in een pot met water. En ze leerden nog andere dingen zoals ijzer smeden (en dus betere gereedschappen en wapens maken).

Daar waren de mensen natuurlijk blij mee en ze waren Prometheus dan ook erg dankbaar. Maar de goden waren niet zo blij met Prometheus' daad. ze waren bang dat de mensen nu net zo rijk en machtig zouden worden als zij zelf. Ze waren dus erg boos op Prometheus en ze namen hem gevangen.

Prometheus en de adelaar

Voor straf legden ze hem met een ketting vast aan een berg en ze wilden hem daar 30.000 jaar lang vasthouden. En alsof dat nog niet erg genoeg was, stuurden ze ook nog een adelaar naar Prometheus. Die at elke dag een groot stuk van Prometheus' lever. Vreemd genoeg groeide die lever elke dag weer aan en de volgende dag kon de adelaar zijn gang dus weer gaan. Dat was natuurlijk een verschrikkelijke marteling voor Prometheus.

Maar hij had geluk. Na zo'n dertig jaar werd hij bevrijd door de grote held Herakles.

Opdracht
Je gaat een soort krantenartikel schrijven van ongeveer 300 woorden. Stel voor dat jij een journalist bent en bij de gebeurtenis aanwezig was. Je moet nu aan de lezers van de krant vertellen wat er gebeurd is. 
Je schrijft het artikel in Pages en je gebruikt een van de Nieuwsbrief-sjablonen die Pages heeft.Of je gebruikt deze site.
Uiteraard gebruik je ook afbeeldingen bij je artikel.

Je kunt kiezen uit drie onderwerpen

1 Je schrijft een artikel over hoe Prometheus het vuur steelt bij de goden. En hoe hij het naar de mensen brengt. Zoek er passende plaatjes bij.

2 Je schrijft een artikel over een feest dat de mensen geven ter ere van Prometheus die hun geleerd heeft wat ze met vuur kunnen doen. Zoek er passende plaatjes bij.

3 Je schrijft een artikel over hoe Prometheus door de goden gestraft wordt. Zoek er passende plaatjes bij.

Of je doet dit:
In plaats van een artikel  te schrijven kun je ook deze opdracht maken over een bekende wedstrijd die bij de Olympische Spelen hoort. Je bent dan een soort 'fact checker', dat wil zeggen dat je moet uitzoeken wanneer en waar bepaalde dingen gebeurd zijn. Ook moet je plaatjes zoeken die bij een artikel zouden passen.Maak deze opdracht ook in Pages.

Plastic soep 2: even naar buiten

Weg met de plastic soep!

We gaan het parkje tegenover school in. We hebben camera's/telefoons bij ons, een paar vuilniszakken en van die handige stokken om het vuil mee op te rapen.
We maken een foto van alle plastic rommel die we in het park tegenkomen. Daarbij kijken we vooral goed wat er in het water ligt.
Daarna ruimen we de rotzooi zoveel mogelijk op natuurlijk.

Van de foto's maken we een collage. (huiswerk)

Plastic soep

Deze leergebiedenles gaat over Plastic soep. 
Werk met zijn tweeën.
Met elke opdracht kun je 2 punten verdienen.

Opdracht 1
Beschrijf wat je op de onderstaande foto's ziet. Gebruik per foto niet meer dan tien woorden.

Lees nu het artikel hieronder.

Inhoud potvis: 18 kilo plastic, touw, waterslangen en bloempotten

Bron: AD, 18-03-2013

Een marinebioloog haalt plastic zeildoek uit de maag van de walvis. © afp

Een potvis die aanspoelde voor de kust van het Spaanse Granada is gestorven door plastic in te slikken, zo hebben wetenschappers vastgesteld. De potvis van tien meter lang en 4,5 ton zwaar werd dood aangetroffen op het strand van Castell de Ferro, in de Spaanse provincie Granada.

Het dier had maar liefst 18 kilo plastic in zijn maag, waardoor één van zijn magen barstte. Biologen waren geschokt toen ze ontdekten dat er 59 stroken plastic in de maag zaten, van het soort dat door groentenkwekers in de regio gebruikt wordt om hun gewassen te beschermen. 

Daarnaast had het dier ook negen meter touw ingeslikt dat wordt gebruikt om het plastic tegen de grond te houden, twee waterslangen van 4,5 meter lang, twee bloempotten en een spuitbus. Vermoed wordt dat het afval afkomstig is van illegale stortplaatsen, zowel op zee als langs de kust.

Het duurt naar schatting duizend jaar voor een doodgewone plastic zak afbreekt. Vaak komen zakken in de maag van walvissen en rond de flippers van zeeschildpadden terecht. Plastic is de belangrijkste doodsoorzaak voor 250 zeedieren, waaronder vissen, schildpadden en vogels. 

Potvissen duiken tot duizend meter diep op zoek naar pijlinktvis. Aangenomen wordt dat ze vaak plastic aanzien voor prooien of het per ongeluk inslikken.

© afp.

Vragen/opdrachten 2

1 Wat is een potvis? Waar komen potvissen voor? Wat eet een potvis?

Plak er een plaatje van een potvis bij.

Kopieer het kaartje van Europa hieronder en geef daarop aan waar de potvis (ongeveer) is aangespoeld.

2 Vertel in eigen woorden hoe al dat afval in de maag van de potvis komt (ongeveer 50 woorden).

Wat is Plastic soep?

Uit Wikipedia

De plasticsoep, ook wel onder meer de kunststofarchipel of drijvende vuilnisbelt genoemd, is een gebied in het noorden van de Grote- of Stille Oceaan waar enorme hoeveelheden plastic en ander afval bijeen drijven.

Het afval verzamelt zich juist op deze plek (coördinaten 135° tot 155°W en 35° tot 42°N) doordat de grote ringvormige zeestroom van de Stille Oceaan, de North Pacific Gyre, het afval naar zich toetrekt.

Wat de exacte afmeting van de plasticsoep is, is niet bekend. Naar schatting gaat het om een gebied ter grootte van 34 keer Nederland.

Kijk nu naar dit filmpje 
In het filmpje wordt uitgelegd wat plastic soep is, hoe ze ontstaat en wat de gevolgen zijn. Het commentaar bij het filmpje is in het Engels.

Opdracht 3

In de animatie aan het begin van het filmpje wordt heel kort samengevat waarover het allemaal gaat.

80% van de vervuiling op het strand en in de zee komt vanuit het binnenland. Het kan dus ook uit Roermond komen. Bijvoorbeeld, een boterhamzakje dat jij zonder er verder bij na te denken hebt weggegooid.

Leg dat uit.

Zoveel plastic gaat er elke 15 seconden de zee in.

Opdracht 4

Het afval dat op het strand terecht komt, kan worden opgeruimd. In het filmpje wordt uitgelegd waarom dat beter niet met machines gedaan kan worden, maar liefst met de hand. (Vanaf ongeveer 09:00)

Vertel in eigen woorden waarom dat zo is.

Opdracht 5
In dit artikel kun je lezen hoe een deel van de plastic soep kan worden opgeruimd.
Vat het artikel samen door de bekende vragen te beantwoorden.

Wie?
Wat?
Waar?
Wanneer?
Waarom?
Hoe?